Budowa i funkcje kręgosłupa
kręgosłup – columna vertebralis
- Funkcje kręgosłupa
- Podział
- Krzywizny kręgosłupa
- Budowa kręgu
- Charakterystyka poszczególnych odcinków
1. Funkcje kręgosłupa:
- podpora
- kształtuje strukturę, postawę (wyprostną)
- aparat ruchowy
- ochronna - (chroni rdzeń – ośrodkowy układ nerwowy)
- jak innych kości – krwiotwórcza, magazynująca
2. Podział
- składa się z 34-35 kręgów
- kształtem przypomina literę S
- dzieli się na odcinki:
- KRĘGI SZYJNE C cervicales 7
- KRĘGI PIERSIOWE Th thoracicae 12
- KRĘGI LĘDŹWIOWE L lumbales 5
- KRĘGI KRZYŻOWE S sacrum 5
- KRĘGI GUZICZNE od 4 do 5 (kość ogonowa)
źródło: Peter Abrahams "Atlas anatomii"
3. Krzywizny kręgosłupa:
- LORDOZA jest to krzywizna skierowana wypukłością ku przodowi, w odcinku szyjnym i lędźwiowym
- KIFOZA – krzywizna skierowana ku tyłowi, w odcinku piersiowym i krzyżowo-guzicznym
- SKOLIOZA – boczne skrzywienie kręgosłupa
- Kręgosłup noworodka posiada dwie krzywizny (obie wypukłe ku tyłowi)
- grzbietową
- krzyżowo – guziczną
- W okresie kiedy dziecko zaczyna pionizować główkę z odcinka górnego
krzywizny grzbietowej wytwarza się krzywizna szyjna – pierwszy odcinek
lordozy.
- W okresie, kiedy dziecko zaczyna wstawać i chodzić, z odcinka dolnego krzywizny grzbietowej powstaje krzywizna lędźwiowa.
źródło: Peter Abrahams "Atlas anatomii"
4. Budowa kręgu
Każdy kręg składa się z:
- trzonu
- łuku, na którym wyróżniamy 7 wyrostków:
- kolczysty
- 2 poprzeczne
- 2 stawowe górne
- 2 stawowe dolne
5. Charakterystyka poszczególnych odcinków
ODCINEK SZYJNY C1 – C7
Kręgi szyjne posiadają:
- otwory wyrostków poprzecznych
- z listewki przedniej wyrostka poprzecznego może rozwinąć się dodatkowe żebro (żebro szyjne), szczególnie w C6 i C7
- przez otwory wyrostków poprzecznych – poczynając od C6 – biegnie ku górze tętnica kręgowa, zdążająca do jamy czaszki oraz
- żyła kręgowa – zdążająca w dół
- przed wyrostkiem poprzecznym C6 biegnie tętnica szyjna wspólna
- wyrostki kolczyste są rozdwojone na końcu
Odcinek szyjny posiada 3 charakterystyczne kręgi:
C1 – kręg szczytowy – ATLAS
- Nie ma trzonu, lecz zbudowany jest z dwóch łuków oraz leżących między nimi części bocznych.
- Na częściach bocznych znajdują się dołki stawowe górne i dolne.
- Dołki stawowe górne służą do połączenia stawowego kręgosłupa z głową, z kością potyliczną (stawy szczytowo - potyliczne)
- Dołki stawowe dolne z kręgiem obrotowym.
- Na tylnej powierzchni łuku przedniego znajduje się zagłębienie zwane dołkiem zębowym, przylega do niego powierzchnia stawowa zęba kręgu obrotowego.
C2 – kręg obrotowy, obrotnik – AXIS
- W przeciwieństwie do pozostałych kręgów ma nadmiernie rozwinięty trzon w postaci tzw. zęba kręgu obrotowego
- Służy do obracania głową
3C7 – wystający – PROMINENS
- jest kręgiem przejściowym pomiędzy kręgami szyjnymi i piersiowymi
- posiada wydłużony wyrostek kolczysty
źródło: Peter Abrahams "Atlas anatomii"
ODCINEK PIERSIOWY Th1 – Th12
- Kształt i wielkość trzonów są zmienne
- Trzon zbliżony jest do trójkąta o zaokrąglonych kątach
- Na powierzchniach bocznych trzonu znajdują się zagłębienia pokryte powierzchniami stawowymi, zwane dołkami żebrowymi – dla połączenia z głowami żeber
- Wyrostki kolczyste są:
- długie,
- pochylone skośnie ku dołowi
- zachodzą na siebie jak rybie łuski, jak dachówka
ODCINEK LĘDŹWIOWY L1 – L5
- Trzony:
- wysokie,
- duże,
- kształcie nerkowatym
- Wyrostki stawowe ustawione są poziomo
- Duże, masywne wyrostki kolczyste
- Wyrostki poprzeczne są małe i stanowią szczątkowe żebro
ODCINEK KRZYŻOWY S1 – S5
- Zrastają się w jedną całość zwaną kością krzyżową
- Kość krzyżowa ma kształt klina
- Wyróżniamy na niej:
- podstawę skierowaną ku górze, łączy się z ostatnim kręgiem lędźwiowym L5
- wierzchołek
- dwie części boczne
- powierzchnię przednią – miedniczą
- powierzchnię tylną – grzbietową
- Powierzchnia miednicza, mocno wklęsła, posiada otwory krzyżowe
- Wychodzą przez nie gałęzie brzuszne nerwów rdzeniowych krzyżowych
źródło: Buchmann "Atlas anatomiiczny"
POŁĄCZENIA KRĘGÓW
Kręgi w kręgosłupie połączone są ze sobą za pomocą:
- chrząstkozrostów
- więzozrostów (więzadeł)
- stawów
Dzięki tym połączeniom kręgosłup zachowuje dużą wytrzymałość i niezbędną ruchomość.
CHRZĄSTKOZROSTY
krążki międzykręgowe (dyski). Składa się z:
- pierścienia włóknistego
- tworzy część obwodową
- zbudowany z chrząstki, której włókna łączą sąsiednie trzony kręgów
- jądra miażdżystego
- zbudowane z tkanki galaretowatej, kształtu kulistego,
- otoczone silną torebką, pomimo że znajduje się pod ciśnieniem – nie ulega odkształceniu. Dzięki tej właściwości zachowuje się jak kula w łożysku
Połączenia włókniste kręgów stanowią:
WIĘZADŁA
- Długie
- więzadło podłużne przednie i tylne, jak taśmy przebiegają na trzonach kręgów (łączą trzony)
- Krótkie
- więzadło karkowe – od łuski potylicznej wzdłuż wyrostków kolczystych kręgów szyjnych
- w jego przedłużeniu biegnie więzadło nadkolcowe, które kończy się na grzebieniu krzyżowym pośrodkowym
- więzadła krótkie kręgosłupa przyczepiają się do sąsiednich kręgów i przebiegają między:
- łukami kręgosłupów – więzadła żółte
- wyrostkami kolczystymi – więzadła międzykolcowe
- wyrostkami poprzecznymi – więzadła międzypoprzeczne
STAWY MIĘDZYKRĘGOWE
- tworzą powierzchnie stawowe wyrostków górnych i dolnych sąsiednich kręgów.
- Każdy staw otacza torebka stawowa.
- Połączenie kręgosłupa z czaszką tworzy staw szczytowo - potyliczny
Komentarze
Prześlij komentarz