Leki i starsza osoba

Każdy organizm jest inny. Każdy inaczej reaguje na leki. W organizmie osoby starszej dodatkowo zachodzą zmiany, które powodują, że osoby te mają zmniejszoną tolerancję na niektóre składniki bądź ich stężenie w organizmie i interakcje między nimi.

Czynniki, które mogą spowodować przedawkowanie leków u seniora to

• zmiany w metabolizmie - praca wątroby i nerek nie jest tak sprawna, jak kiedyś,
• zbyt małe ilości płynów,
• niewłaściwa dieta,
• różnego rodzaju pomyłki wynikające z nieznajomości leków, które ma się przepisane (ta różowa tabletka na plecy) 

Często też starsi ludzie "lubią" lekarstwa - potrafią je jeść jak cukierki. Przeważnie wynika to z demencji - senior nie pamięta, czy zażył lek, więc zażywa jeszcze raz. A za chwilę znów nie pamięta. 

Odczuwa dolegliwości, które chce uśmierzyć. Myśli, że jak zażyje większą dawkę leku - to ból minie.

A wpływ reklamy? Tyle "cudownych" leków "na wszystko"! Seniorzy bywają podatni na reklamy - zwłaszcza, jeśli mają rzeczywiste dolegliwości.

Oczywiście są seniorzy, którzy ściśle przestrzegają dawkowania przepisanych lekarstw i sposobów ich przyjmowania, ale corocznie kilka procent starszych osób trafia do szpitala z objawami przedawkowania leków.

Co zrobić, aby do tego nie doszło u seniora, którym się opiekujemy? Przestrzegać kilku zasad:

• zrobić spis leków przepisanych podopiecznemu - wraz z opisem na co jest dane lekarstwo oraz dawkowaniem
• znać skutki uboczne - można także zapisać na powyższej liście. Nie chodzi o przepisywanie informacji z ulotki, ale możliwości wystąpienia interakcji z innymi środkami przyjmowanymi przez seniora itp. 
• obserwować podopiecznego - gdy wystąpią u niego inne niż zazwyczaj zachowania, może to być spowodowane nowym lekiem
• lekarstwa podawać ściśle wg zaleceń lekarza - w określonych dawkach, o tej same porze.
• nie podawać dodatkowo leków "bez recepty" - ewentualnie zapytać lekarza, czy można
• wiedzieć, jak zachować się w wypadku przedawkowania leku, a jak w sytuacji, gdy lek został pominięty
• kontrolować zapas leków. Warto go uzupełnić przed dniami wolnymi, świętami, wyjazdem. Na pewno nie czekać, aż w opakowaniu pojawi się ostatnia tabletka.
•  Obserwować też, czy zbyt szybko nie znikają z opakowania -chory może podbierać leki. Jeśli ma takie skłonności- trzymać leki w miejscu niedostępnym.
• Jeśli senior sam chodzi do lekarza bądź różnych lekarzy - kontrolować, czy nie wyłudza leków oraz czy nie chowa ich w różnych dziwnych skrytkach. Sama byłam świadkiem gdy podopieczny, na co dzień bardzo słaby, schorowany, w dodatku drobnej budowy potrafił odsunąć ciężki mebel - bo tam miał ukryty zapas lekarstw. Jeśli ktoś bierze leki na stałe, ale zgłasza się po nie do lekarza raz na kilka miesięcy - to na pewno wyprasza je u innych lekarzy i ma spory zapas. Warto uprzedzić lekarza, że podopieczny "chomikuje" leki.
• stworzyć listę leków zażywanych przez seniora w celu pokazania lekarzowi - każdemu!
• sprawdzać datę ważności i bezlitośnie wyrzucać przeterminowane leki (można je oddać do apteki)
• pilnować, aby chory jadł i pił - odwodnienie i niedożywienie mogą spowodować skutki uboczne i wzmóc toksyczność leku
• absolutnie nie podawać leków innych niż przepisane lub zmieniać sposób dawkowania. Jeśli mamy wątpliwości - konsultujemy z lekarzem
• Gdy chory ma trudności z połykaniem, upewnić się, czy daną tabletkę można rozgnieść. Jeśli nie - poprosić o zamiennik. To ważne, ponieważ lek może się nie wchłaniać lub negatywnie (toksycznie) wpływać np. na błonę śluzową jelit.

O lekach

Najczęstszą przyczyną przedawkowania są leki przeciwbólowe, nasenne czy uspokajające. Reagujmy, gdy zauważymy nietypowe zachowania seniora, a  zwłaszcza nagłe pogorszenie sprawności ruchowej, nadmierną senność, zaburzenia świadomości, zaburzenia przemiany materii. Przyczyną może być właśnie przedawkowanie leków!