O lekach
Było już o chorobie i leczeniu, dzisiaj o lekach. Lekarstwa są ogólnie dostępne - kupujemy je
nie tylko w aptece, ale w każdym nieomal sklepie, albo - co gorsza -
dostajemy od koleżanki, bo "jej jeszcze zostało", a my mamy podobne
objawy jak ona. Takie samodzielne leczenie i tak przeważnie kończy się
wizytą u lekarza i przepisaniem leków dostosowanych do naszego stanu
zdrowia. Ale przecież opiekun medyczny wie, że tak się nie robi.
Wg "Podstawy programowej kształcenia w zawodzie opiekun medyczny" symbol cyfrowy 513[02] tutaj opiekun medyczny nie ma uprawnień do podawania leków. Jednak w warunkach opieki domowej nieraz trzeba podać lekarstwo osobie, która sama go nie weźmie. Dlatego - i dla samych siebie - warto wiedzieć, jakie istnieją rodzaje leków i dlaczego.
Leki w postaci stałej:
- Proszki - np.zasypki na skórę, ale też przyjmowane doustnie.
- Granulaty - składają się z nieregularnych cząsteczek .
- Tabletki - sprasowana, utwardzona masa, głównie do przyjmowania doustnie, ale nie tylko. Mogą być używane do wkładania do jam ciała oraz sporządzania roztworów.
- Drażetki - tabletki powlekane w celu ochrony przed czynnikami zewnętrznymi (światłem, powietrzem) oraz w celu zmiany czasu wchłaniania miejsca w przewodzie pokarmowym. Nie wolno ich gryźć ani rozgniatać.
- Kapsułki - cylindryczne żelatynowe połówki zachodzące na siebie, wypełnione proszkiem. Do łykania w całości. Niektóre leki po rozgryzieniu nie będą działać, gdyż substancja lecznicza ulegnie zniszczeniu.
- Czopki - szybko rozpuszczająca się w temperaturze ciała masa zawierająca lek, w kształcie stożka, wałeczka lub kulki. Stosowane doodbytniczo lub dopochwowo (globulki).
Leki w postaci płynnej:
- Roztwór - lek rozpuszczony w wodzie. Do użytku wewnętrznego - podawany doustnie, do użytku zewnętrznego - np. do płukania ran.
- Roztwory do wstrzykiwań zawarte w ampułkach lub fiolkach oraz w większych opakowaniach do wlewów dożylnych.
- Krople - roztwory dozowane w kroplach ze względu na zawartość silnie działających substancji leczniczych..
- Syropy - sporządzane na podstawie około 50% roztworu cukru.
- Zawiesiny - mieszaniny nierozpuszczalnego proszku w cieczy, dlatego wymagają wstrząśnięcia przed użyciem.
- Nalewki, wyciągi - preparaty, z których substancję czynną wydobyto za pomocą alkoholu.
Leki w postaci miękkiej:
- Maść - ma konsystencję masła. Działają na powierzchni skóry lub wnikają do wnętrza organizmu.
- Krem - maść o dużej zawartości wody.
- Pasta - znacznie twardsze niż maść i krem, zawiera nawet do 50% substancji leczniczej.
Inne:
- Aerozol, mgły do inhalacji - lek wnika do organizmu poprzez drogi oddechowe
- Wlewki - dojelitowe lub doodbytnicze.
Systemy terapeutyczne:
Jest to urządzenie lub taka postać leku, która dozuje substancję leczniczą w określonej ilości i przez określony czas.
- doustny - tabletki i kapsułki, które uwalniają substancje leczniczą powoli i przez określony czas
- przezskórny - w postaci plastra
- implantacyjny - kapsułka, z której uwalnia się substancja lecznicza lub zbiorniczek (który jest uzupełniany) - wszczepione pod skórę
- infuzyjny - automatyczna strzykawka, pompka elektryczna, którą człowiek nosi na ciele (mogą być też umieszczone wew. organizmu, pod skórą). Służą do dozowania substancji leczniczej bezpośrednio do naczyń krwionośnych.
Jak należy przyjmować leki:
- Lek powinien zostać przepisany przez lekarza i przyjmowany zgodnie z jego zaleceniami.
- Regularnie i do końca kuracji, a nie tylko do ustąpienia objawów.
- Popijać najlepiej zwykłą wodą. Soki owocowe, mlek,o mogą utrudniać wchłanianie substancji leczniczej.
- Leki kupujemy w aptekach.
- Informujemy lekarza o zażywanych innych lekach (także tych dostępnych bez recepty) oraz współistniejących chorobach lub ciąży i karmieniu piersią.
- Witaminy to też leki.
- Niekontrolowane przyjmowanie leków prowadzi do lekomanii - uzależnienia.
- Leki należy przechowywać w zamkniętym oryginalnym opakowaniu, w suchym i chłodnym miejscu.
- Leki przechowujemy w miejscu niedostępnym dla dzieci.
- O wszystkich objawach niepożądanych, które pojawiły się w czasie przyjmowania leku informujemy lekarza.
0 Comments