Osobowość unikająca – co warto o niej wiedzieć?

Zaburzenie osobowości unikającej to stan zdrowia psychicznego charakteryzujący się wszechobecnym wzorcem zahamowań społecznych i nadwrażliwością na negatywną ocenę. Osoby z tym zaburzeniem często doświadczają intensywnego lęku przed odrzuceniem, krytyką lub dezaprobatą, co prowadzi do znacznego upośledzenia w obszarach funkcjonowania społecznego, zawodowego i innych. Co warto wiedzieć o zaburzeniu osobowości unikającej?

Wolny czas seniora

wolny-czas-seniora

Mieszkamy z seniorami, opiekujemy się nimi. Jeśli możemy - pomóżmy im odkryć możliwości, które przed nimi się otwierają. Nie pozwalajmy, aby najbliższe nam osoby lub osoby, za które jesteśmy odpowiedzialni, czuły się samotne i niepotrzebne. 

Kiedy mówimy „starość", często w myślach włącza się pewien stereotyp: choroby, samotność, marudzenie, bierność... Żyjemy coraz dłużej, medycyna i kosmetyka robią postępy. Ale czy to wystarcza, żeby nadać starości nową, lepszą jakość? Człowiek schorowany nie ma chęci na jakąkolwiek aktywność, ale to działa na zasadzie sprzężenia zwrotnego - wycofanie się z aktywnego życia sprzyja chorobom, zniedołężnieniu. 

Człowiek po przejściu na emeryturę ma nagle dużo wolnego czasu - można się w tym zgubić. Każdy chyba zna sytuację, gdy ma np. dwa - trzy dni wolne i planuje: porządki, zakupy, zaległą lekturę, naukę języka, wycieczkę, pójście do kina.... Co z tego wychodzi? Zazwyczaj niewiele. A teraz wyobraźmy sobie, że mamy wolne... całe lata. Pierwsza myśl? Najpierw odpocznę, potem zdążę wszystko. Kiedy jest to „potem“?

Przeważnie starszy człowiek ma swoje przyzwyczajenia i nie przepada za eksperymentami - ale też chce się uczyć. Znajomość najnowszych technologii bardzo ułatwia codzienne życie i kontakty międzyludzkie. Bardzo zaskoczyła mnie starsza krewna, która prowadząc raczej bierny tryb życia nagle poprosiła: naucz mnie czegoś na komputerze... I jaką miała satysfakcję, gdy najpierw odkryła podobieństwo do maszyny do pisania (to najłatwiej jej było zrozumieć), a potem - oczywiście - internet!

Starszy człowiek posiada wiedzę i doświadczenie - i lubi się nimi dzielić, często przyjmując rolę nauczyciela, mentora. Nie lekceważmy tego - każdy lubi być doceniany!

Możemy bezpośrednio pomóc naszym seniorom w domu - czasem jednak trzeba się domyślać, „o co chodzi".

- Wyszłabyś gdzieś - mówimy do babci (dziadka też dotyczy!)

WERSJA PIERWSZA: BABCIA CHĘTNIE BY WYSZŁA, ALE:

  • nie wie gdzie,
  • nie wie, w co się ubrać, bo rzeczy ma te "po domu" i te "do kościoła",
  • nie ma sił dojść, a nie chce prosić o podwiezienie,
  • wstydzi się, bo sąsiadki skrytykują,
  • obawia się ewentualnych opłat.

WERSJA DRUGA: BABCIA NIE LUBI WYCHODZIĆ.


Słowo aktywność kojarzy się z ruchem, z działaniem, ale niekoniecznie. To nie tylko działania na zewnątrz. Istnieje aktywność domowa - i nie chodzi tylko o opiekę nad wnukami czy gotowanie. ale o robienie czegoś dla siebie.  Każdego coś interesuje. Aktywnością może być nawet oglądanie telewizji - ale co z tego, gdy nie ma się z kim podzielić informacjami, bo babci nikt nie chce słuchać.
Chętnie obejrzy ulubione filmy, ale ich nie ma (podobnie książki). Gdy zamiast kolejnych ciepłych kapci dałam starszej osobie pod choinkę album o sztuce - dawno nie widziałam takiej radości. "W końcu coś ciekawego!"