Cel:
- określenie wielkości ciśnienia tętniczego krwi,
- rozpoznanie nadciśnienia tętniczego,
- kontrola jego leczenia,
- pomoc w diagnozowaniu stanu pacjenta oraz chorób, których przyczyną mogą być wahania ciśnienia krwi.
Przygotowanie zestawu:
Materiały i środki:
Przybory i sprzęt:
- aparat do mierzenia ciśnienia (sfigmomanometr) zegarowy,
- słuchawki lekarskie (stetoskop),
- taca.
Sposób wykonania.
Czynności wstępne:
- Sprawdź funkcjonowanie aparatu (szczelność mankietu, pompki, przewodów podłączonych do aparatu, wskazówki w punkcie „0”) oraz stetoskopu.
Czynności właściwe:
- Poinformuj pacjenta o celu, przebiegu i sposobie wykonania badania.
- Uzyskaj zgodę na badanie.
- Higienicznie umyj ręce.
- Przygotuj przybory i sprzęt (w zależności od wieku badanego przygotuj odpowiedni mankiet. Zbiornik powietrza mankietu powinien obejmować co najmniej 80% obwodu oraz 2/3 długości ramienia) i ustaw je na stoliku przyłóżkowym.
- Zapewnij ciszę i odpowiednie oświetlenie na sali.
- Zaleć 5-minutową relaksację (odpoczynek) przed badaniem.
- Zapewnij pacjentowi wygodną pozycję (leżącą lub siedzącą), z podparciem kończyny górnej tak, aby tętnica ramienna znajdowała się na poziomie serca.
- Poproś o zdjęcie ubrania z ramienia, na którym dokonasz pomiaru.
- Ułóż ramię w lekkim odwiedzeniu, odwracając dłoń stroną zgięciową do góry.
- Umieść poduszkę gumową mankietu na ramieniu (lewym lub prawym) – 3 cm powyżej zgięcia łokciowego nad tętnicą tak, aby mankiet znajdował się na wysokości serca.
- Odszukaj tętna na tętnicy łokciowej (w zgięciu łokciowym, poniżej mankietu po stronie przyśrodkowej).
- Załóż słuchawki lekarskie do uszu, natomiast membranę słuchawek przyłóż w miejscu badania tętna.
- Zamknij zawór w pompce (zakręcając w prawo).
- Wtłaczaj powietrze do mankietu, pompując pompką do momentu, gdy ciśnienie będzie o 20-30 mmHg wyższe niż w chwili zaniku tętna.
- Powietrze z mankietu wypuszczaj tak, aby wskazówka zegara opadała w tempie 2-3 mmHg/sek.
- Wysłuchaj pierwszy ton, zapamiętując stan wskazówki na zegarze – jest to wartość ciśnienia skurczowego.
- Kontynuuj dalsze powolne wypuszczanie powietrza, słyszysz dalsze wyraźne tony, które stopniowo słabną. Zapamiętaj stan, w którym znajduje się wskazówka na zegarze w momencie zaniku tętna – jest to wartość ciśnienia rozkurczowego.
- Odkręć całkowicie zawór w celu upuszczenia powietrza, wskazówka zegara obniży się do poziomu „0”.
- Zdejmij słuchawki.
- Zdejmij mankiet z ramienia.
- Poinformuj pacjenta o wyniku pomiaru.
- Uporządkuj zestaw.
- Zdezynfekuj stetoskop i mankiet aparatu.
- Higienicznie umyj ręce.
- Udokumentuj wykonanie zabiegu
UWAGA!
Zbyt mały mankiet powoduje fałszywe zawyżenie pomiaru, a zbyt duży jego zaniżenie. Opiekun zobowiązany jest zastosować mankiet odpowiedniego rozmiaru, uwzględniając wiek badanego oraz obwód jego ramienia.
Rozmiary mankietów:
- dla dzieci do 2 lat – 6 cm;
- dla dzieci do 4 lat – 8 cm;
- dla dzieci starszych i osób szczupłych 12×18 cm;
- dla dorosłych 12×26 cm;
- u osób otyłych o obwodzie ramienia powyżej 33 cm mankiet w rozmiarze 12×40 cm.