To taki stan organizmu, w którym nie zapada on na daną chorobę, pomimo stykania się z drobnoustrojami, które ją wywołują. Wikipedia tak ładnie to ujmuje jako
"niepodatność organizmu na działanie niekorzystnych czynników zewnętrznych takich jak brak wody, brak pokarmu, obecność toksyn, pasożytów, mikroorganizmów chorobotwórczych".
Czyli umiejętność organizmu rozpoznawania czynników obcych i reakcji na nie.
W organizmie istnieje system immunologiczny - układ odpowiadający za odporność. Składa się z organów (śledziona, grasica, węzły chłonne, wyrostek robaczkowy), tkanek (szpik kostny), komórek (leukocyty, granulocyty) oraz białek jako dopełniaczy.
Gdy do organizmu wtargną szkodliwe drobnoustroje - układ immunologiczny uaktywnia się i rozpoczyna walkę z nimi.
Rządzą tym pewne mechanizmy, do których należą odporność nieswoista oraz odporność swoista.
Odporność nieswoista
Jej rola to niedopuszczenie do wniknięcia patogenu do organizmu, a jeśli już do tego dojdzie - unieszkodliwienie go. Do mechanizmów odporności nieswoistej zaliczamy bariery takie jak: szczelność powłok ciała (skóry, błon śluzowych), florę bakteryjną, enzymy.
Odporność swoista
Jest to zdolność do reagowania w określony sposób na określony drobnoustrój.
Dzięki niej system odpornościowy organizmu rozpoznaje, co do niego wniknęło - dzieje się tak dzięki substancji znajdującej się na powierzchni antygenu (substancje zdolne do wywołania w organizmie reakcji odpornościowej). Na szczęście odróżnia antygeny obce i własne i zwalcza tylko te pierwsze.
Odporność można nabyć. W jaki sposób?
Odporność bierna
Polega na dostarczeniu do organizmu gotowych
przeciwciał przeciwko danemu antygenowi. Sposób ten daje co prawda
szybką reakcję odpornościową, ale ilość przeciwciał szybko ulega
wyczerpaniu i odporność zostaje utracona.
- Nabyta drogą naturalną - wyłącznie u płodu i niemowlęcia karmionego mlekiem matki.
- Nabyta drogą sztuczną - np. zastrzyk przeciwtężcowy
Odporność czynna
Polega
na pobudzeniu organizmu do samodzielnej produkcji przeciwciał. Sposób
ten jest powolny, ale nabyta ta drogą odporność, dzięki komórkom pamięci
trwa całymi latami, nieraz całe życie (przechorowanie lub szczepienie)
- Nabyta droga naturalną - przechorowanie np. odry, świnki.
- Nabyta drogą sztuczną - szczepienia.
Niedobór odporności może być wynikiem:
- powtarzających się infekcji
- choroby genetycznej
- stosowania środków farmaceutycznych
- zakażenia
Choroby autoimmunologiczne:
- gdy układ odpornościowy atakuje własne tkanki, uznając je za obce.
I dla przypomnienia: stres obniża odporność! Często będąc u lekarza słyszę: "Unikać stresów!" Ale jak? Podzielcie się swoimi sposobami!
