Tętno - fala krwi uderzająca w ścianę naczyń tętniczych po skurczu lewej komory.
Cechy tętna:
1. Szybkość - ilość uderzeń na minutę
- 140 - u noworodka
- 110 - 130 - u dziecka rocznego
- 100 - 115 - u dziecka 2-letniego
- 80 - 90 u dziecka 7 letniego
- 80 - 85 u dziecka 14 letniego
- 66 - 67 u dorosłego człowieka
- 60 lub 90 - 95 u ludzi starszych
W warunkach fizjologicznych tętno ulega przyspieszeniu przy wysiłku fizycznym i stanach emocjonalnych.
W stanach patologicznych tętno przyspieszone (powyżej 100 uderzeń na minutę) nosi nazwę
TACHYCARDIA. Występuje:
- w chorobach serca
- przy gorączce
- przy histerii
- przy krwotoku
- przy chorobach ze zwiększoną przemianą materii
Przeciwieństwem trachycardii jest zwolnione (poniżej 60 uderzeń na minutę) tętno -
BRADYCARDIA. Występuje:
- przy wzmożonym ciśnieniu śródczaszkowym
- przy zatruciach wewnątrzpochodnych (mocznica)
- przy zatruciach zewnątrzpochodnych (grzybami)
2. Napięcie (siła) - spowodowane oporem jakie stawiają naczynia tętnicze uderzającej fali krwi. Mierzy się je siłą ucisku.
- Tętno dobrze napięte (dobrze wyczuwalne pod palcami)
- Tętno średnio napięte
- Tętno nitkowate (słabe, szybkie - występuje np. przy wstrząsie)
- Tętno drutowate (twarde,mocno wyczuwalne)
3. Rytm, miarowość - tętno miarowe, gdy uderzenia są z jednakową siłą i w równych odstępach czasu.
BIGEMINIA - tętno bliźniacze - dwa dodatkowe uderzenia, jedno po drugim.
Miejsca mierzenia tętna:
Tętno wyczuwa się tam, gdzie tętnice przebiegają powierzchownie i gdzie można docisnąć je do twardych struktur tkankowych
- tętnica szyjna
- tętnica promieniowa
- tętnica udowa
- tętnica podkolanowa
- tętnica grzbietowa stopy
- tętnica skroniowa
- tętnica podobojczykowa
- tętnica pachowa
- tętnica ramienna
- tętnica piszczelowa tylna
- tętnica strzałkowa
Sposób pomiaru:
- układamy II,III,IV palec( zwykle prawej ręki ) na tętnicy wzdłuż jej przebiegu
- częstość tętna mierzy się przez 15 sekund i mnoży wynik przez 4
- w przypadku niemiarowego tętna należy ocenić jego częstość przez 60 sekund
