Wróciliśmy od masażysty - odnowieni, zrelaksowani, nasze ciało nabrało energii, a kręgosłup przestał boleć (może nie tak od razu, ale załóżmy, że jesteśmy już po kilku zabiegach). Cóż takiego zrobił masażysta, że odczuwamy tak pozytywne efekty? Wykonywał ruchy rękami po naszym ciele, rytmicznie, z określoną siłą, czyli stosował różne techniki masażu, odpowiednie do naszego stanu zdrowia, potrzeb, masowanej części ciała.
Do najczęściej stosowanych techniki masażu klasycznego należą:
Głaskanie
– dłoń ślizga się po ciele osoby masowanej. Jest to technika wykorzystywana najczęściej, niekiedy nawet cały zabieg masażu może być oparty jedynie na głaskaniu. Przeważnie jednak rozpoczynamy i kończymy masaż głaskaniem oraz przeplatamy nim inne techniki. Zaczynamy delikatnie i łagodnie, następnie przechodzimy do głaskania bardziej energicznego, a kończymy znów łagodnie. Ręce masażysty powinny być rozluźnione - aby mogły swobodnie dotrzeć do wszystkich nierówności na ciele i ciepłe, by nie sprawiać dyskomfortu osobie masowanej. Ważne jest, aby cała powierzchnia ręki przylegała do tkanek, a siła nacisku była równomiernie rozłożona. Kierunek wykonywania masażu musi być zgodny z anatomicznym przebiegiem naczyń żylnych i limfatycznych
Głaskanie dzielimy na powierzchowne i głębokie. Powierzchowne – wykonujemy powoli, rytmicznie; głębokie – energiczniej, z większą siłą. Działanie lecznicze głaskania powierzchownego polega na uspokajaniu, obniżaniu napięcia, usunięciu złuszczonego naskórka, usunięciu substancji wydzielniczej gruczołów skóry, zwiększeniu napięcia skórnego i tkanki podskórnej, przyspieszenie przemiany materii w tkankach skórnych, szybsze odprowadzenie obrzęków i krwiaków, obniżenie pobudliwości zakończeń nerwów czuciowych skóry. Głaskanie to wykonuje się w tempie 24 - 25 ruchów na minutę.
Głaskanie głębokie – podnosi temperaturę skóry, przyspiesza krążenie, powoduje lepsze odżywienie tkanek, zmniejsza zastoje i obrzęki, zwiększa kurczliwość mięśni.
Głaskanie łagodne wykonuje się opuszkami palców lub stroną grzbietową palców; głaskanie średnie – całą dłonią; głaskanie mocne – kłębami lub „grzebyczkami” (Zborowski A. „Masaż klasyczny”).
Technikę głaskania można również podzielić ze względu na kierunek wykonywania na podłużne (wzdłuż przebiegu włókien mięśni lub osi ciała), poprzeczne (poprzecznie do przebiegu włókien mięśniowych lub osi ciała) i okrężne (wokół gruczołów piersiowych. stawów, łopatek).
Rozcieranie
– ruchy kolisto-posuwiste nasadą dłoni lub opuszkami palców, podczas których tkanka przesuwa się wraz z ręką masażysty. W powstałej wówczas fałdzie skórnej następuje rozciąganie i rozcieranie tkanek. Rozcieranie wykonuje się wolno, ale krótkotrwale na jednym i tym samym odcinku. Ruchy można wykonywać w sposób wspomagany, czyli obciążeniem przy pomocy drugiej ręki. Tempo rozcierania wynosi około 60-100 ruchów na minutę. Wykonujemy je najczęściej w masażu stawów i torebek stawowych, więzadeł, ścięgien i rozcięgien mięśni, powięzi, tkanek mięśniowo-ścięgnistych. Rozcieranie dzielimy ze względu na kierunek wykonywania oraz w zależności od anatomicznej struktury i zmian patologicznych tkanek na: podłużne, poprzeczne i okrężne. W zależności od sposobu wykonywania na: koliste i spiralne. A także w zależności od użytej siły na powierzchowne i głębokie.
Jest główną techniką w leczeniu przykurczy, blizn, zrostów pourazowych, zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych stawów. Ma też zastosowanie w rozgrzewce stawów i mięśni w masażu sportowym.
Działanie lecznicze rozcierania polega na: działaniu przeciwbólowym, zapobieganiu otarciom i odleżynom, wchłanianiu krwiaków, obrzęków, wysięków pozapalnych, uaktywnieniu przepływu krwi i limfy, uelastycznieniu przykurczonych mięśni, torebek stawowych więzadeł, przyczepów mięśniowych, likwidacji zgrubień, stwardnień różnego pochodzenia, likwidacji blizn, bliznowców, zrostów po zabiegach operacyjnych.
Ugniatanie
– polega na wykonywaniu ruchów chwytem kleszczowym lub szczypcowym, kciukiem i wskazicielem oraz opuszkami poszczególnych palców. Technika ta zajmuje w masażu najwięcej czasu – ok. 40%, a w masażu sportowym nawet 60%. Wymaga większego wysiłku od masażysty niż pozostałe techniki. Ugniatanie wykonujemy oburącz lub wsuwając mięsień między kciuk a palec wskazujący. Ręka zdecydowanie chwyta za masowany mięsień, odciągając go od części kostnej. Ruchy powinny być płynne, bez odrywania rąk od powierzchni masowanej, nie gwałtowne. Ugniatanie wykonuje się w tempie 40-50 ruchów na minutę. Ugniatamy wzdłuż przebiegu naczyń krwionośnych w kierunku do serca, od dalszego do bliższego szczytu mięśnia, od dalszego przyczepu do bliższego.
Ugniatanie stosowane jest w celu: pobudzenia mięśni, zwiększenia szybkości przepływy krwi i limfy, uregulowanie napięcia mięśniowego, zwiększenie elastyczności tkanki mięśniowej i ścięgien, pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego.
Oklepywanie
– polega na energicznych, szybkich, sprężystych uderzeniach rękami w tkankę masowaną. Wykonywane jest na dużych powierzchniach mięśniowych. Siła uderzenia musi być rozłożona równomiernie, a kontakt ręki z powierzchnią masowaną jak najkrótszy. Nie może doprowadzić do powstania krwiaków czy pękania naczyń. Istnieją dwa sposoby wykonywania oklepywania: szybkie (250 – 300 uderzeń na minutę) i wolne (100 – 120 uderzeń na minutę).
Sposób oklepywania zależy od miejsca, w którym stosuje się masaż, grubości i stanu tkanki masowanej. Wykonuje się je najczęściej wzdłuż włókien mięśniowych, wzdłuż przebiegu nerwów obwodowych. Mocniejsze oklepywanie powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, spowolnienie tętna; szybkie – rozszerzenie naczyń, podwyższa temperaturę, obniża czucie w zakończeniach nerwowych, wpływa na zwiększenie napięcia mięśniowego.
Wibracja
– przekazywanie drgań mechanicznych o małej amplitudzie i znacznej częstotliwości masowanym tkankom - za pomocą ręki masażysty lub aparatu wibracyjnego. Są to ruchy w kierunku góra – dół (nie na boki) o częstotliwości drgań ok. 20 – 40 drgań na sekundę. Wibrację dzielimy na labilną – wykonywaną wzdłuż nerwu, włokiem mięśniowych, naczyń obwodowych i stabilną – stosowaną na bolesne punkty. Najczęściej stosowana w masażu kręgosłupa, ale też znajduje zastosowanie w chorobach układu oddechowego, leczeniu sztywności karku, nadmiernym napięciu mięśniowym, chorobach zwyrodnieniowych.
Wstrząsanie
- przekazywanie drgań mechanicznych o małej amplitudzie i małej częstotliwości masowanym tkankom – za pomocą rąk masażysty. Stosowane na koniec masażu – pomiędzy techniką ugniatania i głaskania. Ruch wstrząsania wykonuje się poprzecznie do włókiem mięśniowych. Ruch ten powinien być decydowany, płynny, bez szarpnięć, a dłoń masażysty musi dokładnie przylegać do powierzchni masowanej tkanki. Wstrząsanie stosuje się najczęściej na kończynach, a także na klatce piersiowej, jamie brzusznej i miednicy. Celem wstrząsania jest obniżenie napięcia mięśniowego i rozluźnienie aparatu więzadłowo-torebkowego, ułatwienie wydzielania płynu wysiękowego zalegającego w płucach, usprawnienie krążenia obwodowego, lepsze rozprowadzenie chłonki w przestrzeniach międzykomórkowych.
Wyciskanie
– Ruch jednostajny lub pulsacyjny, wykonywany kciukiem lub całą dłonią chwytem obejmującym. Ręce wykonują ruch podobny do głaskania głębokiego, o jednakowym nasileniu po całym masowanym odcinku. Najczęściej jest to ruch wspomagany.
Wyciskanie ma charakter prostolinijny – wykonywane jest wzdłuż włókien mięśniowych. Oddziałuje na skórę i głębiej umiejscowione tkanki.
Nie zaliczaną do technik masażu klasycznego, ale bardzo popularną właśnie w masażu klasycznym jest
wałkowanie
Jest to połączenie głaskania, rozcierania i ugniatania. Wykonuje się je powoli – wówczas działa rozluźniająco na tkanki, bądź energicznie – uzyskując efekt pobudzający. Stosowane głównie w masażu pleców, ramion i ud.
