Gdy serce bije zbyt szybko - kołatanie serca

Każdy z nas doświadczył chociaż raz w życiu szybszego bicia serca. Czasami jest to reakcja na stresującą sytuację, intensywny wysiłek fizyczny lub nawet zbyt duża ilość kofeiny. Jednak, gdy kołatanie serca staje się częste, długotrwałe lub towarzyszy mu inne niepokojące objawy, może to wymagać uwagi specjalisty - kardiologa.

Zaspokajanie potrzeby ruchu - chód

zaspokajanie -potrzeby-ruchu

Niestety, nie każdemu jest dane tak iść pod błękitnym niebem. Czasami trzeba się od nowa nauczyć chodzić, a rolą opiekuna jest pomoc w tym przedsięwzięciu. Czy idąc ulicą ktoś z nas zastanawia się, w jakiej jest akurat fazie chodu? Która część stopy dotyka podłoża, a która odrywa się od podłoża? Robimy to wszystko automatycznie. Jak więc pomóc osobie po długim unieruchomieniu, aby znów zaczęła chodzić na własnych nogach? Z pewnością łatwiej pomóc innym, gdy wiemy: co to jest chód, na czym polega i co dzieje się w poszczególnych fazach.


Chód - seria cyklicznych, zmiennych ruchów kończyn i tułowia, powodujących przesunięcie środka ciężkości, a w rezultacie całego ciała.

Cykl chodu - jest to ruch wykonywany przez idącego pomiędzy kontaktem pięty z podłożem, a ponownym zetknięciem tej samej pięty z podłożem. W czasie cyklu każda kończyna przechodzi fazę podporu i przenoszenia.


FAZA PODPORU - zaczyna się dla każdej kończyny dolnej z chwilą zetknięcia pięty z podłożem, a kończy się w chwili oderwania palucha od podłoża. Można podzielić ją na:
  • kontakt pięty z podłożem,
  • "stopa płaska" - cała powierzchnia stopy przylega do podłoża,
  • pełne obciążenie - środek ciężkości ciała znajduje się dokładnie nad środkiem geometrycznym styku stopy z podłożem,
  • przetaczanie stopy, tzw. propulsja - jest to różnica czasu pomiędzy oderwaniem od podłoża pięty obciążonej kończyny dolnej i palców tej samej stopy,
  • oderwanie palucha od podłoża

FAZA PRZENOSZENIA - zaczyna się od oderwania od podłoża palucha, kończy z chwilą zetknięcia pięty tej samej kończyny z podłożem. Dzieli się na:
  • przyspieszenie - gdy kończyna znajdująca się z tyłu w stosunku do tułowia (zakroczna) przemieszcza się do przodu w płaszczyźnie strzałkowej ("goni" ciało),
  • przenoszenie właściwe - oś poprzeczna stawu skokowo - goleniowego znajduje się w płaszczyźnie głównej czołowej, w tym momencie, poprzez zgięcie w poszczególnych stawach, przenoszona kończyna jest funkcjonalnie najkrótsza,
  • hamowanie - zwolnienie tempa ruchu kończyny ku przodowi i przygotowanie jej do przejęcia masy ciała, kończyna dolna znajduje się w wykroku.


Rodzaje chodów patologicznych

 

  • Chód koszący - w niedowładzie połowicznym, osoba idąca zatacza charakterystyczne półkręgi
  • Chód spastyczny lub nożycowy - przy niedowładzie spastycznym kończyn dolnych, charakteryzuje się nadmiernym krzyżowaniem kończyn.
  • Chód paretyczny - przy niedowładzie wiotkim, kończyny "załamują się" podczas chodzenia.
  • Chód ataktyczny - przy ataksji móżdżkowej; chód jest niepewny, na szerokiej podstawie, idący ma skłonność do zbaczań, nadmiernego zginania kolan, występuje brak równowagi.
  • Chód tylnopowrózkowy, defiladowy - przy zaburzeniach czucia głębokiego. Chory jakby maszerował na defiladzie - mocno zgina kolana i wyrzuca podudzia do przodu.
  • Chód parkinsonowski - drobnymi krokami, bez współruchów kończyn górnych, chory ma problem z rozpoczęciem ruchu.
  • Chód histeryczny - zaburzenia czynnościowe, dziwaczny.
  • Chód szczudłowy  - porażenie zginaczy podeszwowych stopy. Chory obciąża wyłącznie piętę
  • Chód zapadający - przykurcz zgięciowy w stawach biodrowych i kolanowych.
  • Chód kłaniający - przykurcz lub sztywność w stawie biodrowym przy jednoczesnym ograniczeniu ruchów kręgosłupa w odcinku lędźwiowym
  • Chód brodzący - w obustronnej niewydolności mięśni zginaczy grzbietowych stóp. Chory wysoko unosi kończyny.
  • Chód kaczkowaty - dysplazja lub zwichnięcie obu stawów biodrowych, chory kiwa się na boki.
  • Chód kołyszący - koślawość i szpotawość kolan i podudzi.
  • Chód przeciwbólowy - ostroga piętowa, stany zapalne kości, więzadeł, stawów.
  • Chód na szerokiej podstawie, marynarski - zaburzenia czucia powierzchniowego i głębokiego, uszkodzenia więzadeł pobocznych piszczelowych i strzałkowych, uszkodzenie łąkotek stawu kolanowego.

Przyczynami chodu patologicznego są:

  • bóle w kończynach dolnych
  • zmiany patologiczne w układzie kostno - stawowym
  • sztywność stawów
  • ubytki i niedowłady mięśniowe
  • niektóre choroby układu nerwowego powodujące zaburzenia czucia

Nauka chodzenia


Nauka chodzenia zaczyna się od pionizacji

1. W łóżku chorego:
  • unoszenie głowy
  • półsiad (przy pomocy wezgłowia, drabinek)
  • siad prosty
  • siad z nogami zwieszonymi
2. Przyłóżkowa lub na stole pionizacyjnym
  • stół pionizacyjny daje możliwość ćwiczenia wydolności układu krążeniowo - naczyniowego (próba ortostatyczna - badanie reakcji układu krążenia na zmianę pozycji ciała z leżącej na stojącą), jeżeli nie ma tego typu zaburzeń - można ten etap pominąć
  • Czasami pacjent może czasowo korzystać z wózka inwalidzkiego: wówczas musi nauczyć się poruszać wózkiem w różnym terenie i pokonywać przeszkody.

Chód zaczyna się od:
  • chodu w barierkach, gdzie są specjalne żerdzie pozwalające regulować szerokość i wysokość ułożenia stóp. Następnie:
  • ćwiczenia równoważne w barierkach
  • pokonywanie dystansu w barierkach, zwracając uwagę na zachowanie faz chodu
  • opanowanie chodu czterotaktowego - jest to sposób poruszania się również o kulach:
    • pierwsza kończyna
    • kula po stronie przeciwnej
    • druga kończyna (chora)
    • druga kula
(lub: najpierw kula, potem pierwsza kończyna, druga i na końcu druga kula)
  • chód trójtaktowy:
    • pierwsza kula
    • druga kula
    • pierwsza kończyna
    • druga kończyna
(lub: obie kule, potem jedna kończyna i druga kończyna)
  • chód dwutaktowy (kangurowy)
    • dwie kule do przodu
    • obie nogi do przodu
  • chodzenie w balkoniku
  • chodzenie przy użyciu kul (łokciowych, pachowych)
  • chodzenie przy pomocy laski
  • nauka chodu na różnych podłożach (miękkie, twarde, śliskie)
  • nauka chodu z pokonywaniem wysokości, pokonywanie schodów (do góry zaczynamy od zdrowej kończyny, przy schodzeniu od chorej)
  • nauka upadania  (nie bronić się przed upadkiem, odrzucić kule, amortyzować upadek przez ugięcie stawów łokciowych)